Minimalna składka zdrowotna 2026: zmiany dla przedsiębiorców

Zmiany w składce zdrowotnej od 2026: co się zmieni?

Kluczowa modyfikacja, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, dotyczy podstawy wymiaru minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dla przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych (skala podatkowa) oraz podatkiem liniowym, minimalna podstawa, od której naliczana jest składka, zostanie zrównana ze 100% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku. Oznacza to koniec okresu przejściowego, w którym podstawa ta była stopniowo podnoszona. W praktyce, nawet przy bardzo niskim lub zerowym dochodzie, przedsiębiorca będzie zobowiązany do zapłaty składki obliczonej od pełnej płacy minimalnej.

Te zapowiedziane zmiany w składce zdrowotnej 2026 stanowią powrót do zasad sprzed reformy „Polskiego Ładu”, ale w nowym, dochodowym modelu rozliczeń. Wzrost minimalnego obciążenia będzie najbardziej odczuwalny dla firm o niskiej rentowności, startupów oraz osób, dla których działalność gospodarcza stanowi dodatkowe źródło dochodu. To fundamentalna zmiana, która wymaga od przedsiębiorców ponownego skalkulowania kosztów prowadzenia biznesu.

Dlaczego składka zdrowotna wzrośnie w 2026 roku?

Planowany wzrost składki zdrowotnej 2026 nie jest wynikiem nowej, nagłej decyzji legislacyjnej, lecz konsekwencją wygaszenia przepisów przejściowych wprowadzonych w ramach reformy podatkowej „Polski Ład”. Ustawodawca, zmieniając zasady naliczania składki z ryczałtowych na dochodowe, wprowadził mechanizm stopniowego dochodzenia do docelowej wysokości minimalnego obciążenia. Miało to na celu złagodzenie szoku finansowego dla przedsiębiorców, dając im czas na adaptację do nowych realiów.

Okres ten kończy się z dniem 31 grudnia 2025 roku. Od początku 2026 roku system ma zacząć funkcjonować w swojej docelowej formie, co ma zapewnić większą stabilność i przewidywalność wpływów do Narodowego Funduszu Zdrowia. Z perspektywy systemu ochrony zdrowia, powrót do pełnej podstawy wymiaru ma na celu urealnienie wkładu przedsiębiorców w finansowanie świadczeń medycznych i zbliżenie ich obciążeń do tych, które ponoszą osoby zatrudnione na umowę o pracę w odniesieniu do płacy minimalnej.

Minimalna składka zdrowotna 2026: konkretne wyliczenia

Aby zrozumieć skalę nadchodzącej podwyżki, kluczowe jest poznanie mechanizmu kalkulacji. Składka zdrowotna dla przedsiębiorców na skali podatkowej i podatku liniowym wynosi 9% podstawy wymiaru (dochodu). Od 2026 roku minimalna podstawa wymiaru nie będzie mogła być niższa niż 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Oznacza to, że minimalna składka zdrowotna 2026 wyniesie 9% tej kwoty.

Chociaż oficjalna wysokość płacy minimalnej na 2026 rok zostanie ogłoszona we wrześniu 2025 roku, można przeprowadzić symulację na podstawie prognoz. Zakładając, że minimalne wynagrodzenie w 2026 roku wyniesie przykładowo 4700 zł, minimalna miesięczna składka zdrowotna wyniesie 423 zł (4700 zł x 9%). Dla porównania, w 2024 roku, przy minimalnym wynagrodzeniu 4242 zł i podstawie równej 100% tej kwoty, minimalna składka wynosiła 381,78 zł. Wzrost będzie więc bezpośrednio powiązany z dynamiką wzrostu płacy minimalnej.

Porównanie obciążenia na przestrzeni lat

Warto zauważyć, że w 2023 roku minimalna podstawa wynosiła 30% płacy minimalnej, co dawało znacznie niższą kwotę. Skokowy wzrost do 100% w 2026 roku będzie zatem wyraźnie odczuwalny, szczególnie w porównaniu z okresem przejściowym. Każdy przedsiębiorca, którego dochód miesięczny będzie niższy niż prognozowane minimalne wynagrodzenie, zapłaci składkę właśnie od tej ustawowej, minimalnej podstawy.

Kogo dotyczy zmiana minimalnej składki zdrowotnej?

Nowe zasady naliczania minimalnej składki zdrowotnej od 2026 roku dotyczą ściśle określonej grupy przedsiębiorców. Zmiany obejmą osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, które jako formę opodatkowania wybrały zasady ogólne (skalę podatkową 12% i 32%) lub podatek liniowy (19%). To właśnie w tych formach opodatkowania składka zdrowotna jest uzależniona od dochodu, ale z gwarantowaną minimalną podstawą jej naliczenia.

Zmiana nie wpłynie bezpośrednio na przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Ich składka zdrowotna jest kalkulowana w oparciu o progi przychodowe i wysokość prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, a nie płacę minimalną. Podobnie, nowe regulacje nie dotyczą osób opodatkowanych kartą podatkową, dla których składka jest stała i również oparta na minimalnym wynagrodzeniu, ale jej mechanizm jest odrębnie uregulowany. Największy wpływ odczuje więc ta grupa, dla której składka zdrowotna przedsiębiorcy 2026 będzie musiała zostać zapłacona od wyższej podstawy, niezależnie od faktycznie osiągniętego, niskiego dochodu.

Jak przygotować się na wzrost składki zdrowotnej?

Wzrost obciążeń publicznoprawnych wymaga od przedsiębiorców proaktywnego działania i odpowiedniego przygotowania finansów firmy. Zmiany wchodzące w życie w 2026 roku nie powinny być zaskoczeniem, dlatego warto już teraz podjąć kroki, które pozwolą zminimalizować ich negatywny wpływ na płynność finansową i rentowność działalności. Kluczem jest świadome planowanie i analiza obecnej sytuacji biznesowej.

Aby skutecznie przygotować się na wyższe koszty, warto rozważyć kilka strategii. Poniższe działania mogą pomóc w adaptacji do nowej rzeczywistości prawnej i finansowej:

• Analiza budżetu i prognoz finansowych: Należy uwzględnić wyższą składkę w planach finansowych na 2026 rok, aby realistycznie ocenić przyszłe koszty stałe.
• Optymalizacja kosztów operacyjnych: Warto przyjrzeć się wydatkom firmy i poszukać obszarów, w których możliwe jest wygenerowanie oszczędności bez utraty jakości.
• Weryfikacja formy opodatkowania: To dobry moment na konsultację z doradcą podatkowym lub księgowym w celu analizy, czy obecna forma opodatkowania wciąż będzie najkorzystniejsza po zmianach.
• Przegląd cennika usług/produktów: W niektórych przypadkach konieczne może być nieznaczne podniesienie cen, aby zrekompensować wzrost kosztów prowadzenia działalności.

Często zadawane pytania (FAQ)